Στις Σκουριές Χαλκιδικής, ύστερα από αμφιλεγόμενη διαδικασία μεταβίβασης, η καναδικών συμφερόντων εταιρία Eldorado Gold ανέλαβε την εξόρυξη του κοιτάσματος χρυσού από το όρος Κάκκαβος, μέσω της θυγατρικής της Ελληνικός Χρυσός. Το δάσος της περιοχής, που θα καταστραφεί σε ποσοστό 0,4% (σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας), αποτελεί ένα από τα σπανιότερα αρχέγονα δάση της Ευρώπης, ενώ και οι περιβαλλοντολογικές μελέτες της εταιρείας σύμφωνα με το ΑΠΘ είναι ελλιπείς, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των κατοίκων.
Άποψη του χωριού Μεγάλη Παναγιά από το Όρος Κάκκαβος. Φωτογραφία: Ανδρέας Κάκαρης
Οικονομικό σκάνδαλο
Στην υπόθεση της αγοράς των δικαιωμάτων εξόρυξης σημαντικό ρόλο έχουν παίξει Έλληνες πολιτικοί, που έχουν απασχολήσει τα τελευταία χρόνια την χώρα για θέματα διαφθοράς. Οι πιο σημαντικοί από αυτούς είναι ο πρώην υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας Χρήστος Πάχτας (νυν δήμαρχος της περιοχής) και ο πρώην υπουργός οικονομικών και περιβάλλοντος Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Ρόλο κλειδί είχε και ο μεγαλοεπιχειρηματίας των ΜΜΕ κ. Μπόμπολας, μέσω της τεχνικής εταιρείας του ΑΚΤΩΡ, που έχει βρεθεί στο στόχαστρο των κατοίκων.
Το ιστορικό του σκανδάλου συνοψίζει ο δημοσιογράφος Φώτης Κόλλιας, σε ρεπορτάζ στο blog του το 2011:
Μια εταιρεία με κυριότερο περιουσιακό στοιχείο τα μεταλλεία Κασσάνδρας, που τα είχε αγοράσει μόλις 11 εκατ. ευρώ παραμονές των εκλογών του 2004 επί Κ. Σημίτη, αποτιμήθηκε 1,8 δισ. ευρώ. [..] Παραχωρήθηκαν έναντι πινακίου φακής στην «Ελληνικός Χρυσός», η οποία μάλιστα απαλλάχθηκε από την υποχρέωση καταβολής φόρου μεταβίβασης
Στην μέση της διαμάχης βρέθηκε ως και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως αναφέρεται από τον κ. Τόσκα, μέλος των Επιτροπών Αγώνα Ενάντια στα Ορυχεία, σε ντοκιμαντέρ του δημοσιογράφου Γιώργου Αυγερόπουλου:
Και όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε να επιστρέψει η «Ελληνικός Χρυσός» 15,5 εκατομμύρια ευρώ στο ελληνικό δημόσιο, ο τότε Υπουργός Περιβάλλοντος, ο κύριος Παπακωνσταντίνου, προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για να μην πληρώσουν οι ιδιώτες τα 15,5 εκατομμύρια στο κράτος
Οι κάτοικοι της περιοχής εναντιώνονται στην εταιρεία που έχει τα δικαιώματα εξόρυξης εδώ και σχεδόν 10 χρόνια. Τον τελευταίο καιρό, με την αύξηση της τιμής του πολύτιμου μετάλλου, η εταιρεία έχει επισπεύσει τις διαδικασίες εξόρυξης και η αντίσταση των κατοίκων είναι ακόμα μεγαλύτερη. Το θέμα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις στην χώρα και η μεγαλύτερη μερίδα της κοινής γνώμης βρίσκεται στο πλευρό των κατοίκων. Το ίδιο συμβαίνει και στο ελληνικό Twitter, υπό το hashtag #skouries. Χαρακτηριστικά παραθέτω κάποια μηνύματα:
@leonidas108: Οι Σκουριές είναι κλασική περίπτωση έμμεσης και παράνομης χρηματοδότησης πολιτικών κομμάτων και προσώπων#skouries
@ypopto_mousi: Μην εξοργίζεστε.Η λάσπη και τα “ρεπορταζ” για τις#skouries είναι μέρος αμυντικής στρατηγικής.Τώρα ακολουθούν την ατζέντα δεν την φτιάχνουν.
@MalliarMargar: Για να καταλάβουμε τι γίνεται,γύρω από τις σκουριές αν πεις ότι είσαι οικολόγος θεωρείται κάτι ανάλογο του παιδεραστή#skouries#propaganda
Εμπρησμός εγκαταστάσεων και «συνταγματική εκτροπή»
Η ένταση κορυφώθηκε το Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2013, όταν ομάδα περίπου 40 ατόμων με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους, επιτέθηκαν με βόμβες μολότοφ στο εργοτάξιο προετοιμασίας εξόρυξης μεταλλευμάτων χρυσού και προκάλεσαν ζημιές σε μηχανήματα, κοντέινερ και οχήματα. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, οι δράστες είχαν αποχωρήσει όταν έφτασαν στα ορυχεία οι δυνάμεις της Αστυνομίας.
Στα παρακάτω βίντεο που παραχώρησε η υπηρεσία φύλαξης στα ΜΜΕ φαίνεται με ποιον τρόπο έγινε η επιχείρηση.
Η επεξεργασία του βίντεο είναι από την ενημερωτική ιστοσελίδα enikos.gr.
Τα Ελληνικά ΜΜΕ μετέφεραν ότι οι άγνωστοι περιέλουσαν με βενζίνη τα μέλη της υπηρεσίας φύλαξης, πράγμα το οποίο δεν επιβεβαιώθηκε από καμία πηγή. Αντιθέτως, το Νοσοκομείο Πολύγυρου όπου μεταφέρθηκαν ανέφερε ότι είχαν εκδορές και επιφανειακά τραύματα. Δεν ήταν όμως μόνο αυτές οι φθορές που υπέστη η επιχείρηση. Η χρηματιστηριακή αξία της μετοχής της γκρεμίστηκε την ίδια μέρα όπως αναφέρει ο @northaura, παραθέτοντας και το παρακάτω διάγραμμα:
Την επομένη της εμπρηστικής επίθεσης, η αστυνομία προχώρησε σε 27 προσαγωγές, ενώ στη συνέχεια οι προσαχθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι. Οι προσαγωγές συνεχίστηκαν και τις επόμενες μέρες, με κατοίκους της περιοχής να προσάγονται κατά μόνας ή κατά ζεύγη και να υπόκεινται σε τεστ DNA. Ο χρήστης @freenet χαρακτηριστικά αναφέρει:
Στις Σκουριές τις τελευταίες μέρες εξελίσσεται εκτεταμένη επιχείρηση συλλογής και φακελώματος DNA κατοίκων#skouries
Αυτή η τακτική της αστυνομίας κατακρίθηκε έντονα από πολίτες και νομικούς, καθώς αποτελεί κατάφωρη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η λήψη DNA δεν είναι νόμιμη πρακτική, εφόσον δεν έχουν στοιχειοθετηθεί αδικήματα για συγκεκριμένα πρόσωπα. Από το blog του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, που παίζει κομβικό ρόλο στον ακτιβισμό και την ενημέρωση για το θέμα, προκύπτει επίσης ότι στην περιοχή η κατάσταση είναι έκρυθμη. Η Ιερισσός αστυνομοκρατείται, ενώ λαμβάνουν χώρα περίεργα γεγονότα. Χαρακτηριστική είναι η καταγγελία που μεταφέρει η @IrateGreek:
#Greece Προσαχθέντες “εξαφανίζονται” στην Χαλκιδική τους πηγαίνουν στο ΑΤ Πολυγύρου και φίλοι/συγγενείς/δικηγόροι δεν μπορούν να έχουν πληροφόρηση #rbnews #Skouries
Αλλά και η @Inflamatory_:
Police cars reportedly outside the cafe where a meeting is held by citizens/groups against gold mining in#skouries@antigoldgreece#rbnews
Αυτοκίνητα τις αστυνομίας σύμφωνα με πληροφορίες έξω από το καφέ που γίνεται η συνάντηση κατοίκων/ομάδων ενάντια στα μεταλλεία χρυσού στις#skouries@antigoldgreece#rbnews
ενώ ο @potmos μας μεταδίδει ότι:
Σε συνέντευξη που έδωσαν 7 δικηγόροι της Θεσσαλονίκης την Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου, έκαναν λόγο για «συνταγματική εκτροπή» στις Σκουριές, αναφερόμενοι στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν την τελευταία εβδομάδα.
Ανεξάρτητη διαδικτυακή ενημέρωση
Πρωτοσέλιδο εφημερίδας Πρώτο Θέμα, Κυριακή 24.2.2013
Ενώ όλα αυτά συνέβαιναν στην Χαλκιδική, πολλά από τα ελληνικά ΜΜΕ συνέχιζαν χαράζοντας μια ιδιότυπη υπερασπιστική γραμμή για την εταιρεία. Το γεγονός βέβαια δεν εξέπληξε κανέναν, καθώς η Ελληνικός Χρυσός διαθέτει μεγάλα ποσά στα μέσα για διαφημίσεις, με σκοπό την θετική δημοσιότητα για την επένδυση. Αποκορύφωμα το δημοσίευμα εφημερίδας ευρείας κυκλοφορίας Πρώτο Θέμα, που συνδέει την αντίδραση στην Χαλκιδική με τρομοκρατικές οργανώσεις.
Οι κάτοικοι της περιοχής δεν το έβαλαν κάτω. Την Κυριακή στην Μεγάλη Παναγιά, ένα από τα πιο κοντινά χωριά στο όρος Κάκκαβος, χιλιάδες κάτοικοι της περιοχής, συλλογικότητες και κόμματα που υποστηρίζουν των αγώνα των κατοίκων διαδήλωσαν ειρηνικά εναντίων των μεταλλείων χρυσού.
Η διαδήλωση είχε τη μορφή μιας συνέντευξης τύπου για κάθε ενδιαφερόμενο και στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία και από πλευράς προσέλευσης, αλλά και από την σκοπιά της μετάδοσης του μηνύματος των κατοίκων προς τα έξω. Πρωτοφανή όμως ήταν και τα μέτρα που είχε πάρει η Ελληνική Αστυνομία, στέλνοντας εκατοντάδες άνδρες υπό το φόβο επεισοδίων. Οι αστυνομικοί ήταν απομακρυσμένοι από τους διαδηλωτές και πραγματοποιούσαν ελέγχους σε αυτοκίνητα. Οι ομιλητές περιέγραψαν τα γεγονότα, τα πρωτοφανή μέτρα ασφαλείας αλλά και την πορεία του δικαστικού τους αγώνα με την εταιρεία. Τελευταίες ομιλήτριες ήταν 2 από τις συλληφθείσες (40 συνολικά ως σήμερα), η μια εκ των οποίων μετέφερε την συγκλονιστική της εμπειρία λέγοντας:
Η αστυνομία μπαίνει στα σπίτια μας με επιθετική διάθεση και χωρίς κανένα σεβασμό. Προχτές μπήκε ο εισαγγελέας για την προσαγωγή μου με αποτέλεσμα να σοκαριστεί το παιδί μου.
Χιλιάδες κάτοικοι σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Μεγ. Παναγιά στις 24.2.2013. Φωτογραφία: Ανδρέας Κάκαρης
Από την εκδήλωση δεν έλειψαν και οι πολίτες δημοσιογράφοι, που την κάλυψαν με κάθε δυνατό μέσο, πολυγλωσσικά και με αντικειμενικότητα, αντικαθιστώντας τα συμβατικά μέσα, τα οποία έλαμψαν δια της απουσίας τους. Όπως παρατήρησε ο καθηγητής πολιτικής οικονομίας Νίκος Σμυρναίος, σε έρευνα για την κάλυψη του θέματος στο Twitter:
οι κοινότητες που δημιουργούνται στο Twitter μπορούν και λειτουργούν αυτόνομα σε όλο το φάσμα της ενημέρωσης, από την παραγωγή πρωτογενούς πληροφορίας μέχρι τη διασταύρωση και τη διάχυση της, χωρίς τη συμμετοχή δημοσιογράφων.
Όλες οι ομιλίες περιέχονται στο μονταρισμένο βίντεο που ανέβασε ο χρήστης iosifsk στο youtube:
Η ατμόσφαιρα στην περιοχή συνεχίζει να είναι τεταμένη. Δεδομένης της κρισιμότητας της κατάστασης θα επανέλθουμε στο θέμα αν υπάρχουν κι άλλες εξελίξεις.
Η ισπανική ομάδα Todos somos griegos (Είμαστε Όλοι Έλληνες) συγκέντρωσε στο Storify ξενόγλωσσα κι ελληνικά tweets σχετικά με τα πρόσφατα γεγονότα στις Σκουριές. Ο συντάκτης του Global Voices Αστέρης Μασούρας επίσης συνέλεξε μέσω Storify τα tweets του ταραγμένου διημέρου και συνεργάστηκε στην σύνταξη αυτού του άρθρου
http://el.globalvoicesonline.org/2013/02/21083
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου