Το αγαπημενο μας χομπυ

Πανευρωπαϊκό ρεκόρ υπερβάσεων κόστους αλλά και ακρίβειας χαρακτηρίζει συγκεκριμένα ελληνικά έργα υποδομής, σύμφωνα με κοινοτική έκθεση που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες και αξιολογεί την «αποδοτικότητα και το κόστος των μεγάλων έργων» που χρηματοδοτήθηκαν από κονδύλια του Γ' ΚΠΣ.
Αποκαλύπτονται υπερβάσεις ακόμη και κατά 100% του κόστους ελληνικών έργων υποδομής. Υπολογίζεται επίσης ότι στη χώρα μας ένα χιλιόμετρο αυτοκινητόδρομου αξίζει έως και 65 εκατ. ευρώ, όταν το πιο ακριβό έργο στα υπόλοιπα κοινοτικά κράτη πληρώνεται από το αντίστοιχο Δημόσιο το πολύ με 20 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο!

Την ίδια στιγμή οι πιο πολλές από αυτές τις επενδύσεις ανά την Ε.Ε. στοίχισαν το πολύ 5 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο. Μάλιστα, τα στοιχεία αναδεικνύουν τεράστιες διαφορές στο κόστος μεταξύ των ελληνικών έργων, ακόμη και σε υπεργολαβίες του ίδιου άξονα. Κάποια από αυτά μάλιστα ήταν τελικά φθηνότερα και από τον αρχικό σχεδιασμό.

Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη, η κακή αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων όχι μόνο αύξησε το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό (που συμμετέχει με 25%-50% σε αυτά), αλλά και στέρησε από την Ελλάδα άλλες υποδομές που είχε ανάγκη και έμειναν στα χαρτιά. Ηδη το ΕΣΠΑ έχει «φορτωθεί» με έργα 6 δισ. ευρώ που «περίσσεψαν» από το ΚΠΣ...

Τα βασικά σημεία της μελέτης είναι:

Εγνατία 1 προς 20

**Το πιο ακριβό «μεγάλο» έργο που μελετήθηκε είναι η Εγνατία Οδός (τμήμα Ιωάννινα-Μέτσοβο), το οποίο, σύμφωνα με τις κοινοτικές μετρήσεις, κόστισε περίπου 65 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο. Επεται σε ακρίβεια τμήμα του Κηφισού (αξία: 60 εκατ. ευρώ ανά χιλ.). Αντιθέτως, υπάρχουν τουλάχιστον 4 έργα υποδομής που ήταν πολύ πιο φθηνά από άλλα κοινοτικά. Μεταξύ αυτών, τμήμα της Εγνατίας Οδού (γέφυρα Νέστου) κόστισε περίπου 5 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο, ενώ τμήμα της Εγνατίας, Σιάτιστα - Κρυσταλλοπηγή, ήταν από τα πιο φθηνά στην Ε.Ε. (περί το 1 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο οδικού άξονα).

**Το κοινοτικό όργανο επισημαίνει ότι για πολλά έργα οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έδωσαν επαρκή στοιχεία για να εξαχθούν αποτελέσματα. Πολλά επίσης (28 από τα 173) αποδείχτηκαν από τα στοιχεία ημιτελή (θα ολοκληρωθούν στο ΕΣΠΑ). Σε μία περίπτωση αποδείχτηκε ότι δεν υπήρξε πραγματικά ενιαίο έργο. Δηλαδή, σύμφωνα με την Κομισιόν, απλά «δημιουργήθηκε» για να κλείσει «τρύπες» άλλων οδικών συμβάσεων έργων που χρηματοδοτούνταν από τα κοινοτικά κονδύλια. Σε κάποιες περιπτώσεις σημειώνεται ότι η πρόσβαση στους διάφορους ελληνικούς οργανισμούς ήταν προβληματική.

Αττική Οδός: Από 9 στα 20 εκατ.

* Οσο για τις υπερβάσεις κόστους, κι αυτές ήταν μεγάλες σε κάποιες επενδύσεις. Ο Κηφισός αρχικά είχε υπολογιστεί σε αξία στα 26-27 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο και... κατέληξε στα 36 εκατ. ευρώ (υπολογίζεται εδώ μόνο το κατασκευαστικό κόστος, χωρίς φόρους, εδαφικές εργασίες κ.λπ.). Ομοίως, στην Αττική Οδό από 9 εκατ. ευρώ ανά χλμ. το τελικό «μπουγιουρντί» έφτασε στα 20 εκατ. ευρώ, δηλαδή η αύξηση ξεπέρασε το 100% του αρχικού προϋπολογισμού (υπολογίζονται μόνο κατασκευαστικές δαπάνες). Και στις δύο περιπτώσεις καταγράφονται οι μεγαλύτερες υπερβάσεις κόστους ανά την Ε.Ε. Αντιθέτως, στα υπόλοιπα υπό εξέταση έργα ανά την Ελλάδα, η τελική αξία τους ήταν μικρότερη από τον αρχικό προϋπολογισμό ή οι τελικές αποκλίσεις ήταν μικρές.

**Οσο για τις χρονικές καθυστερήσεις, φτάνουν στο 24,4% του αρχικού χρονοδιαγράμματος στα σιδηροδρομικά δίκτυα, στο 17,8% στις οδικές υποδομές, στο 13,2% στο τραμ και στο μετρό και στο 12,6% στις ενεργειακές επενδύσεις. Συνολικά οι καθυστερήσεις δεν είναι μεγάλες σε σχέση με άλλα κράτη, διότι τα στοιχεία δείχνουν ότι το πρόβλημα εντοπίζεται και πάλι σε συγκεκριμένα έργα. *

Ελευθεροτυπια 21/12/09